Verpleegkundig specialist blikt terug…

Verpleegkundig specialist Marja Clazing blikt in het Noordhollands Dagblad van 8 april terug op hoe het een jaar geleden was in woonzorgcentrum De Raatstede en hoe zij het begin van de corona-uitbraak heeft ervaren. Een mooi, persoonlijk portret.

Hieronder vindt u het artikel uit het NHD.

’Wij zijn vertrouwd met de dood, maar dit was extreem’
Marja Clazing, verpleegkundig specialist van woonzorgcentrum De Raatstede in Heerhugowaard, zal het moment nooit vergeten. Vlak voor Pasen vorig jaar op 8 april kreeg ze de testuitslag van een bewoonster die gevallen was en koorts had. Ze testte positief. De eerste coronabesmetting in het huis was een feit. Wekenlang had het personeel er alles aan gedaan om het virus buiten de deur te houden. Bezoek mocht het huis niet binnen. Activiteiten waren geschrapt. Het restaurant gesloten. Toch kwam er een grote uitbraak. Zeventien ouderen werden ziek; elf bewoners overleefden het niet.

Marja was een paar weken eerder halsoverkop teruggekomen van haar vakantie in Costa Rica. Ze zou er een paar weken doorbrengen met haar dochter die een wereldreis maakte, maar toen ging de wereld op slot en wilde iedereen maar één ding: naar huis. ,,Het was een enorm gestress, maar het lukte. Ik kon tickets kopen. Het was een vlucht van 32 uur met drie tussenstops, maar dat boeide al helemaal niet meer.’’

Signalen
Terug op het werk trof ze een geoliede machine aan. Er werd gewerkt volgens nieuwe protocollen en richtlijnen. Mondkapjes, schorten, handschoenen, anderhalve meter afstand, verscherpte handhygiëne en dagelijks corona-overleg… Het was stilte voor de storm. ,,Elders in het land waren er al besmettingen in verzorgingshuizen. We vroegen ons af wat er op ons af zou komen. Het lastige was dat de richtlijnen van het RIVM vrijwel dagelijks veranderden. En we wisten nog zo weinig van corona. Het was: leren zwemmen terwijl je al in het water lag.’’
,,Nu weten we dat corona zich bij mensen op hoge leeftijd anders manifesteert dan bij jongere mensen. Toen waren we alert op signalen als hoesten, een loopneus, koorts en het verdwijnen van reuk of smaak. Bij ouderen zagen we verwardheid en valpartijen. Dat waren, naast de reguliere symptomen, voortekenen dat er sprake kon zijn van corona.’’ De eerste besmette bewoner, was een vrouw met dementie. ,,Ze hoestte of niesde niet. Wel was er sprake van acute verwardheid en vallen. En een dag later had ze koorts. Toen hebben we haar getest. 24 uur later kwam de uitslag. Het was mis: het bleek corona. Deze bewoonster liep veel rond en knuffelde graag. Leg aan mensen met dementie maar eens uit dat ze anderhalve meter afstand moeten houden, dat is niet te doen.’’ De vrees dat het niet bij die ene besmetting zou blijven, kwam uit. ,,Het voelde als een tsunami die op ons af kwam. Zeventien mensen werden ziek, allemaal bewoners van dezelfde afdeling. Alleen de bewoners die hun kamer niet afkwamen, waren niet besmet.’’

Adrenaline
,,Het draaide in die periode alleen maar om het werk. Ik functioneerde op adrenaline, was super gefocust. En in De Raatstede was grote saamhorigheid. Het gevoel: dit gaan we met elkaar doen. We stonden in de frontlinie. Zo voelde dat ook. Het contrast met thuis was enorm. Het waren twee werelden, echt bizar. Mijn twee dochters konden niet naar school of naar hun werk, die maakten bijna niets mee. Maar ze zorgden voor me. Als ik thuis kwam, stond het eten op tafel. Ik hoefde alleen maar te eten en te slapen.’’

In drie weken tijd kwamen elf bewoners te overlijden. Op het dieptepunt waren er drie sterfgevallen op één dag. ,,We werken met mensen op hoge leeftijd. We zijn vertrouwd met de dood. Maar dit was extreem. Niet iedereen werd heel erg ziek: je merkte het niet eens zo erg aan ze. Je zag het aan de saturatie: het zuurstofgehalte in hun bloed. Dat kelderde naar beneden. Soms hadden ze een hele hoge ademhalingsfrequentie. Maar als je vroeg of ze zich benauwd voelden, dan zeiden ze van niet. De mensen die kwamen te overlijden, die waren wel heel snel heel ziek.’’

Hoogwerker
Het bezoekverbod werd versoepeld voor mensen die terminaal waren. ,,Sterven zonder afscheid te kunnen nemen van je geliefde: dat wil je niet.’’ Kinderen konden met beschermende schorten, mondkapjes en handschoenen bij hun vader of moeder komen. Maar er waren ook families die niet op bezoek durfden te komen uit angst voor hun eigen gezondheid. ,,Een familie huurde een hoogwerker. We hebben hun moeder in het bed bij het raam gezet en het raam open gedaan. Heel liefdevol hebben ze zo toch afscheid genomen. Het raakte mij enorm. Mijn vader woont ook in een verzorgingshuis. Ik kon ook bij hem alleen maar zwaaien voor het raam, dus ik snap heel goed hoe dat geweest moet zijn voor deze familie.’’

Extra ondersteuning

Al die tijd kreeg De Raatstede hulp van de huisartsen uit Heerhugowaard, die naast hun eigen praktijk, in het huis rouleerden en dagelijks ondersteuning boden. Ook van collega- zorginstellingen kwam er hulp. En eind april kwamen een arts, drie verzorgenden en drie verpleegkundigen van Defensie naar Heerhugowaard. ,,Dat was hard nodig. De uitbraak in het huis was onder controle, maar nu kregen we steeds meer besmettingen onder het personeel. Die moesten in quarantaine.’’ ,,Het was geweldig’’, zegt Marja over de hulp van de militairen. ,,Ze weten als geen ander hoe het is om langere tijd onder extreme druk in een crisissituatie te werken. Daar zijn ze voor opgeleid. Ze brachten nieuwe energie en een frisse blik. Die extra handen konden we heel goed gebruiken.’’

Ook tijdens de tweede golf was het spannend. Twee bewoners kregen corona en overleden.

Saamhorigheid, verbinding & ouderenzorg van de toekomst 

Naast alle verdriet en ellende heeft corona ook iets positiefs gebracht, vindt Marja. ,,Het bracht saamhorigheid en nog meer verbinding tussen bewoners, personeel, families en de samenleving. Iedereen vindt wel iets van de ouderenzorg. Hopelijk kunnen we die betrokkenheid vasthouden. Gezien de vergrijzing, het toenemende aantal mensen met dementie en het kleine aantal mensen dat kiest voor een baan in de ouderenzorg, staan we voor een flinke uitdaging. Werken in de ouderenzorg is uitdagend en heel mooi! Het geeft enorm veel voldoening. Ik hoop dan ook dat we die betrokkenheid en saamhorigheid kunnen gebruiken om samen de ouderenzorg van de toekomst vorm te geven. Ondanks het enorme verdriet dat we hebben meegemaakt, heeft corona ons dus ook iets gegeven. Daar zijn wij ons bewust van en dankbaar voor.’’ Ze citeert uit een gedicht dat haar moeder ooit schreef: ’Licht en schaduw zijn elkaars gelijken en zelfs het breedste water heeft een overkant.’ Mooie, bemoedigende woorden. Daar houden we ons aan vast.’’

En nu… 

In De Raatstede zijn nu bijna alle bewoners twee keer gevaccineerd. Elke bewoner kan twee bezoekers ontvangen en de activiteiten voor kleine groepjes bewoners zijn hervat. Uiteraard nog met inachtneming van de RIVM-richtlijnen. ,,Zo genoten bewoners met Pasen van een heerlijke paasbrunch in het restaurant. Voorzichtig gaan we toe naar het nieuwe normaal.’’